Ouderenhuisvesting realiseren in gebiedsontwikkeling: van bod naar plot
Bron: website Platform31
Over passende woonvormen voor de snelgroeiende groep ouderen zijn in woondealregio’s volop afspraken gemaakt. Nu moeten die woningen er ook echt gaan komen. Door samen ‘boven de kaart te hangen’ kunnen gemeenten, corporaties, ontwikkelende partijen en zorgorganisaties al veel realiseren, ook in de bestaande voorraad. Deskundigen laten zien wat in de praktijk werkt om te komen van bod naar plot én welke lessen zij halen uit hun aanpak.
Door demografische ontwikkelingen, tekort aan personeel in zorg en welzijn en de transitie van de langdurige zorg is het nodig om zorgzame woongemeenschappen te ontwikkelen. Deze woonvariaties richten zich op sociale samenhang en het omzien naar elkaar. Daarvoor is het wel nodig om de fysieke ruimte – de woning, het woongebouw en de woonomgeving – daadwerkelijk te programmeren. De woon- en bouwopgave voor senioren telt tot 2030 288.000 woningen. De focust ligt hierbij op de nieuwbouw, maar ook in de bestaande bouw zijn er volop mogelijkheden.
Webinar: Van bod naar plot
In een webinar delen bestuurlijk aanjager Hans Adriani en adviseur Edwin Prins van het Aanjaagteam Wonen Welzijn en Zorg voor Ouderen hun methodische aanpak Samen boven de kaart hangen om van bod naar plot te komen. Strategisch adviseur Philomeen Hillege (gemeente Haarlem) en projectleider Mia Dieters (RIGO) gaan in op de totstandkoming van op stadsdeal Ouderenhuisvesting van gemeente en partners. Ook delen zij lessen over samenwerken aan de woningbouwprogrammering in Haarlem: Samenwerken wordt leuk als je ook samen écht aan het werk gaat.
Naar de verplichting van ouderenhuisvesting in het volkshuisvestingsprogramma
“Het ontwikkelen van zorgzame woongemeenschappen is nodig door het toenemende aantal senioren en de beperkte beschikbaarheid van verpleeghuizen”, benadrukt Hans Adriani. “De urgenties zijn hoog, maar het is wel nodig om goed over het ontwerp van de woonvormen na te denken. Hoe nodigt het gebouw uit tot ontmoeten en contact? En voldoet de plattegrond aan verschillende vereisten van bewoners, welzijn en zorg? Niet elke locatie is geschikt voor senioren; nabijheid van voorzieningen is gewenst. Vanuit de woningmarkt geredeneerd, draagt het realiseren van ouderenhuisvesting bij aan de doorstroming en daarmee aan het passend wonen. Waarom nog wachten”, stelt Adriani, “want vanaf 2026 is seniorenhuisvesting vereist in het verplichte volkshuisvestingsprogramma.”
Samen boven de kaart hangen
Om van bod naar plot te komen ontwikkelde het Aanjaagteam Wonen Welzijn en Zorg voor Ouderen drie stappen hoe het proces in te richten om de concrete stap te kunnen maken naar het ruimtelijke programmeren van de ouderenhuisvestingsopgave. Stap 1: Voorbereiding; Stap 2: Aan de slag en Stap 3: Opvolging.
“Probeer niet alle opgaven voor je hele gemeente in één keer in kaart te brengen”, begint Edwin Prins. “Het stappenmodel zit heel logisch in elkaar, maar bij de start zijn het bepalen van gezamenlijk doel, focus en geografische scope het belangrijkst. Ook maakt het managen van verwachtingen daar onderdeel vanuit.” Verder adviseert hij om doel en werkwijze vast te leggen en dit af te stemmen met bestuurders. “Het is interessant om eerst breed op te halen en met elkaar te dromen: maak ook eens een prioriteitenlijst vanuit meest kansrijk, geschikt of impactvol.”
april 2025